Costa Rica is een bijzonder koffieland met een rijke koffiegeschiedenis. Het land is in al die jaren op koffiegebied flink gemoderniseerd, maar toch zijn er nog steeds Costa Ricanen die hun koffie op de ouderwetse, traditionele manier zetten: met een ‘chorreador’. Dat is een houten standaard met een stoffen sok eraan die wordt gebruikt als filter. Het stoffen filter geeft de koffie een superrijke smaak. Heel bijzonder! Er valt genoeg te vertellen over Costa Rica als koffieland. Wij hebben de belangrijkste informatie voor je verzameld.
De geschiedenis van Costa Ricaanse koffie begint héél ver terug. Al aan het begin van de 18e eeuw ontdekte men dat het gebied in de Centrale Vallei heel geschikt was voor koffieproductie. Costa Rica maakte in deze periode kennis met Arabica-koffie uit Ethiopië; koffie die van supergoede kwaliteit bleek te zijn. Later, in de 19e eeuw, zag de Costa Ricaanse overheid grote kansen op het gebied van koffieproductie voor hun land. Het werd dus flink aangemoedigd om met koffie aan de slag te gaan. Dat leidde tot een enorme toename van koffie-export rond de jaren 1820. Zo’n 10 jaar later stond koffie aan de top van belangrijke exportproducten voor Costa Rica. Het was zelfs een belangrijker exportproduct dan suiker, cacao en tabak.
Het Verenigd Koninkrijk is altijd al een belangrijke afnemer van Costa Ricaanse koffie geweest. Begin 1830 ging de koffie-export naar het Verenigd Koninkrijk nog via Chili, maar ongeveer 10 jaar later besloten de Costa Ricanen om voor directe export te gaan. En dat was (in eerste instantie) een goede beslissing. De koffie-export ging enorm goed en daardoor werd het land steeds welvarender. Er werden snelwegen en spoorwegen aangelegd en dat zorgde ervoor dat de economie nóg beter ging. Maar het succes kende ook een keerzijde. De vraag naar Costa Ricaanse koffie werd wereldwijd zo groot, dat het land het bijna niet meer aankon. Dat leidde tot een grote financiële crisis. De regering moest ingrijpen, anders ging het finaal mis.
Om het land te redden, stelde de Costa Ricaanse regering een aantal belangrijke regels in die golden voor de koffie-industrie. Dat was na de Tweede Wereldoorlog, halverwege de 20e eeuw dus. Dit zijn regels die vandaag de dag nog steeds van toepassing zijn. Het gaat om de volgende beslissingen:
Deze regels hebben een aantal positieve gevolgen met zich meegebracht. Heel belangrijk: in Costa Rica gaat kwaliteit boven kwantiteit. Dat merk je ook écht aan de koffie zelf. Ook hebben de regels een grotere gewasdichtheid opgeleverd. Er konden per hectare 3 keer zoveel koffieplanten verbouwd worden. Indrukwekkend!
In Costa Rica is eerlijkheid rondom koffie een belangrijk onderwerp. Het geld dat wordt verdiend met koffie-export, wordt naar verhouding verdeeld over boeren, exporteurs en malers. Dat is vrij uniek in de koffiewereld. Lang niet alle koffielanden hebben zo’n eerlijk systeem als dit. Nog een goede ontwikkeling: er vindt steeds meer direct trade plaats op het gebied van koffie. Dat wil zeggen dat steeds meer handelaren directe handel voeren met de Costa Ricaanse koffieboeren. Wel zo eerlijk, want daardoor krijgen boeren ook een eerlijkere prijs voor hun product.
Nee, Icafe is geen afkorting van internetcafé. Waar het wel voor staat is ‘Instituto del Cafe de Costa Rica’. Het is een nationale koffievereniging die de belangen van koffie voor het land en alles wat daarbij komt kijken behartigt. Zij innen bijvoorbeeld exportbelasting op koffie, waarvan ze allerlei wetenschappelijke koffie-onderzoeken kunnen doen. Denk aan onderzoeken van bodems en wateranalyses. Het werk van Icafe is heel belangrijk voor de Costa Ricaanse koffie-industrie. Mede daardoor ontwikkelt de industrie zich al jaren op rap tempo.
De Centrale Vallei in Costa Rica is dé plek waar de Costa Ricaanse koffieproductie begon. Hier zijn de klimaat- en gebiedsomstandigheden zo goed, dat de koffieplanten er groeien als kool. Het is er zonnig en regenachtig, de grond is vulkanisch en het is hoog gelegen. Supergunstig dus! Er zijn verschillende regio’s met microklimaten. Daardoor kunnen de smaken van koffiebonen per regio anders zijn. Ook leuk om te weten: Costa Ricaanse koffie is vogelvriendelijk. Veel koffieboerderijen hebben bomen die vol zitten met vogelnestjes.
In Costa Rica zul je nergens koffie van Robustabonen vinden. Sterker nog, het is illegaal om Robustabonen te verbouwen. Sinds 1989 mogen koffieboeren alleen nog maar Arabicakoffie produceren. Zoals je hiervoor al las, staat dat vast in de wet. Liefhebbers van Robustakoffie kunnen dus beter voor een ander koffieland kiezen.
In Costa Rica worden 3 soorten verwerkingsmethoden voor koffie toegepast: de gewassen (of washed) methode, de natuurlijke methode en de honingverwerkingsmethode. De gewassen methode is het populairst. Dat is niet zo gek, want deze verwerkingsmethode wordt in de koffieproductie wereldwijd het meest toegepast. De honingverwerkingsmethode daarentegen is een half washed methode die wat unieker is in de verwerkingswereld van koffie. Deze methode gaat als volgt: tijdens het wassen blijft er een slijmlaagje achter op de bonen. Dat slijmlaagje wordt ook wel pectine genoemd. Als de bonen opdrogen, dan verandert het slijmlaagje in een plakkerige substantie die lijkt op honing. Dit zorgt voor een zoete smaak van de koffiebonen. De zoetheid kan in verschillende gradaties uitvallen en is afhankelijk van de branding van de koffiebonen. Interessant!
Costa Rica heeft 8 koffieregio’s: Central Valley (Centrale Vallei), Tarrazu, Guanacaste, West Valley, Turrialba, Orosic, Brunça en Tres Rio. De bekendste koffieregio’s zijn de Centrale Vallei en Tarrazú. Costa Ricaanse koffieregio’s hebben verschillende oogstseizoenen en verschillende hoogtes. Die verschillen in regio’s zijn van invloed op de smaak van de koffie. Daar vertellen we je zo meer over. Eerst lichten we de 2 bekendste koffieregio’s wat meer toe.
De Centrale Vallei is de regio waar de koffieproductie in Costa Rica begon. Hier bleken de klimaat- en omgevingsomstandigheden zo perfect dat men besloot om in dit gebied de koffieproductie te starten. Er zijn in deze regio verschillende regen- en droogteseizoenen, die maken dat koffieboeren kunnen experimenteren met verschillende productiemethoden. In de Centrale Vallei liggen een van de betere (en misschien wel beste) koffieplantages van het land. Een aanrader dus als je een plantage wil bezoeken en meer wil leren over Costa Ricaanse koffie.
Als er ergens veel koffie wordt geproduceerd in Costa Rica dan is het wel in de regio Tarrazú. Maar liefst 35% van alle geëxporteerde koffie uit Costa Rica wordt in Tarrazú verbouwd. Een indrukwekkend cijfer! De kwaliteit van Tarrazú-koffie is erg hoog. Al jaren wordt in dit gebied de beste koffie van het land geproduceerd. Wil je voor het beste van het beste gaan? Dan moet je koffie van boerderij La Minita proeven. Dankzij de gigantisch goede kwaliteit is deze koffie al jaren enorm populair.
Misschien wel de allerbelangrijkste vraag: hoe smaakt koffie uit Costa Rica nou precies? Die vraag kunnen we niet helemaal eenduidig beantwoorden. Daar hebben namelijk 2 factoren invloed op: de regio waar de koffiebonen zijn verbouwd en de verwerkingsmethode van de koffie.
Costa Ricaanse koffiebonen smaken niet in elk gebied hetzelfde. Dat ligt onder andere aan de hoogte- en bodemverschillen van de regio’s. In de regio Tarrazú bijvoorbeeld worden koffiebonen verbouwd met een hele levendige zuurgraad. Je zult qua smaak vooral citrusfruit, abrikoos en tropisch fruit herkennen, met geurige aroma’s die een beetje aan bruine suiker doen denken. Reis je door naar West Valley, dan zul je vooral zoete, toffeeachtige koffie drinken met bloemige aroma’s. Heel anders weer dan koffie uit de Tarrazú-streek dus.
De verwerkingsmethode is ook erg van invloed op de smaak van koffie. Gewassen koffie smaakt bijvoorbeeld vrij mild. De kans is groot dat je melkchocolade- en honingachtige smaaktonen proeft. Koffie die op de natuurlijke manier verwerkt is smaakt een stuk fruitiger. Bessen, druiven en citrusvruchten voeren op smaakgebied de boventoon. En drink je zogenaamde ‘honingverwerkte’ koffie, dan proef je vooral honing en melasse.
Wist je dat…
De meeste koffie in Costa Rica wordt verbouwd in de Tarrazú-regio. Maar liefst 35% van alle geëxporteerde koffie uit Costa Rica wordt in dit gebied geproduceerd. Een andere regio waar veel koffie wordt verbouwd is de Centrale Vallei. Dat is ook de oudste koffieregio van het land.
De smaak van Costa Ricaanse koffiebonen is afhankelijk van het gebied waar de koffie is verbouwd en de verwerkingsmethode van de koffie. Over het algemeen kun je stellen dat koffie uit Costa Rica fruitig en bloemig is, een levendige zuurgraad heeft en een lichtere body.
In Costa Rica vind je alleen Arabicabonen. Volgens de wet is dit de enige koffieboonsoort die in dit land verbouwd mag worden. Dat betekent dat je nergens in Costa Rica Robustaplanten vindt.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
De Clever Dripper 500ml Large is de grootste variant. Geschikt voor 2 tot 4 kopjes. En een van de eenvoudigste zetmethodes.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.
