Wie nooit zelf filterkoffie zet of zich niet verdiept in het proces, heeft waarschijnlijk nog niet eerder van fines gehoord. Maar specialty coffee lovers die dat wél doen, hebben er ongetwijfeld mee te maken gehad. Vaak tot hun ongenoegen. Want fines zijn niet per se koffiedeeltjes die je graag in je filterkoffie wil hebben. Maar wat zijn fines dan precies? En als ze niet veel goeds doen voor je filterkoffie, hoe kun je ze dan zoveel mogelijk voorkomen?
Een van de eerste stappen die je zet als je filterkoffie wil maken, is het malen van je koffiebonen. Zonder gemalen koffiebonen komt er namelijk geen kopje koffie voor je neus. Als je koffiebonen gaat malen, dan stel je een bepaalde maalgraad in op de bonenmaler. De maalgraad is de afstand tussen de maalschijven van de maler. Die bepaalt hoe fijn of hoe grof de bonen worden gemaald. De allerfijnste gemalen deeltjes van koffie heten ‘fines’. Er is geen vaste maattabel die bepaalt hoe klein een deeltje moet zijn om ‘fine’ te worden genoemd – hoewel veel experts zeggen dat het om deeltjes gaat die kleiner zijn dan 100 micrometer in diameter (0,1 millimeter). Fines kunnen zichtbaar zijn op de bodem van je koffiekopje, nadat je je koffie hebt opgedronken.
Fines in filterkoffie zijn niet per se positief. Ze kunnen namelijk het filter verstoppen, waardoor de extractie van de koffie vertraagt. Er vindt dan overextractie plaats en daardoor smaakt de koffie heel bitter. Dat wil je over het algemeen niet voor een filterkoffie; daarvoor wil je juist dat de smaken mooi in balans zijn. Fines doen daarentegen wel veel goeds voor espresso. Dat zit zo: de extractietijd van espresso is veel korter dan die van filterkoffie. Daardoor berust de extractie niet op diffusie (oplossing van de deeltjes – wat wel bij filterkoffie gebeurt), maar alleen op erosie van de oppervlakten van de koffiedeeltjes. De grotere oppervlakten van fines zijn in dit geval essentieel om een goede espresso te zetten. Je krijgt dan die kenmerkende, bittere smaak, die je in het geval van een espresso juist wel wil.
Fines zijn onvermijdelijk als je filterkoffie zet. Er zal namelijk altijd wel inconsistentie zijn in de maling van de bonen, waardoor ze alsnog door het filter raken en in je koffie belanden. Toch zijn er een aantal manieren waarop je de kans op fines in je filterkoffie verkleint. Of dat er wel fines zijn, maar dat je ze nauwelijks opmerkt. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de maalschijven van je bonenmaler scherp zijn, dat ze goed zijn uitgelijnd en dat ze in een grovere stand staan. Zet je koffie bovendien altijd met verse koffiebonen van hoogwaardige kwaliteit. Ook dat wil het aantal fines in je kopje verminderen. En tot slot kun je proberen om de gemalen koffie te zeven en zo de allerkleinste deeltjes te verwijderen. Dat vraagt wat werk (en dus geduld), maar zo kom je wel weer een stapje dichter bij dat perfecte kopje filterkoffie.
Fines zijn de allerkleinste deeltjes die ontstaan als je koffiebonen maalt. Er bestaat geen vaste maattabel die aangeeft hoe klein een deeltje moet zijn om een fine te worden genoemd, maar over het algemeen gaat het om deeltjes die kleiner zijn dan 100 micrometer in diameter (0,1 millimeter).
Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om zo min mogelijk fines in je filterkoffie te krijgen. Zorg bijvoorbeeld voor scherpe en goed uitgelijnde maalschijven voor je bonenmaler. Zet de maalstand wat grover, dan verklein je de kans dat de kleine deeltjes door het filter heen komen. Zitten er toch nog veel fines in je gemalen koffie? Dan kun je de koffie proberen te zeven en zo de allerkleinste deeltjes te verwijderen.
Fines kunnen het koffiefilter verstoppen, waardoor het extractieproces vertraagt en overextractie plaatsvindt. Daardoor kan je filterkoffie bitter smaken.
De 1Zpresso X-Pro S is het instapmodel handmolen van 1Zpresso die geschikt is voor zowel filter als espresso. Een prima molen voor de beginnende thuisbarista.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
De Clever Dripper 500ml Large is de grootste variant. Geschikt voor 2 tot 4 kopjes. En een van de eenvoudigste zetmethodes.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.
