Wat zeggen we, van de wereld. Met alleen nog Vietnam (positie 2) en Brazilië (positie 1) boven zich, staat Colombia op een mooie derde plek in het rijtje van wereldwijde koffieproducerende landen. Het land produceert elk jaar maar liefst 810.000 ton koffie. Wow! Tijd om koffieland Colombia eens goed onder de loep te nemen.
We duiken eerst even de geschiedenis van de Colombiaanse koffie in. Het is niet 100% zeker, maar er zijn hele sterke vermoedens dat koffie in Colombia werd geïntroduceerd door de Jezuïeten. Dat was rond het jaar 1723. Pas een flinke tijd later, in de 19e eeuw, werd de koffieproductie echt serieus. Rond 1912 was koffie maar liefst 50% van de totale export van Colombia.
Halverwege de 20e eeuw ging Colombia z’n koffie steeds meer promoten. Dat deden ze met de creatie van Juan Valdez. Deze fictieve Colombiaanse koffieboer staat, samen met zijn ezel Conchita, op allerlei advertenties voor de Nationale Federatie van Koffietelers van Colombia (Federación Nacional de Cafeteros de Colombia). Het is een karakter dat in 1958 getekend is door William Bernbach. Oorspronkelijk werd Juan Valdez bedacht om Colombiaanse koffie te promoten in de Verenigde Staten. Inmiddels is het karakter een waar icoon voor Colombia én voor koffie in het algemeen. Zie je Juan Valdez op een verpakking staan, dan weet je dat het om koffiebonen gaat die gegroeid en geoogst zijn in Colombia. 100% Colombiaanse koffie dus.
Je zag deze benaming, die je zo heerlijk met een vet Spaans accent kunt uitspreken, in de vorige alinea al voorbijkomen. De Federación Nacional de Cafeteros de Colombia (FNC) is een organisatie die betrokken is bij de export en promotie van Colombiaanse koffie. Meerdere landen hebben zo’n organisatie, maar er zijn er maar weinig die zo groot en complex zijn als de FNC. Omdat Colombia een van de grootste koffielanden van de wereld is, wordt de FNC enorm goed gefinancierd. Sinds de oprichting in 1927 is het een gigantische, bureaucratische (of moeten we zeggen: gigantisch bureaucratische?) organisatie geworden.
Taken van de FNC
Wat doet de FNC dan precies? Ze zijn voornamelijk betrokken bij de marketing, productie en financiële kant van Colombiaanse koffie. Maar ze doen meer. Zo ondersteunen ze ook allerlei coffee-growing communities en helpen ze een handje bij de bevordering van de sociale en fysieke infrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan het aanleggen van landweggetjes en het bouwen van scholen en gezondheidscentra.
Een kwaliteit-kwantiteitdilemma
Al een tijdje is er onenigheid tussen de FNC en de wat meer kwaliteitsbewuste tak van de Colombiaanse koffie-industrie. De FNC kijkt meer naar het belang van de boeren, wat vooral gericht is op zoveel mogelijk produceren. Dus: kwantiteit. Want meer koffiebonen leveren meer geld op. Maar dat leidt niet altijd tot de beste kwaliteit koffie. Voor beide kanten valt wat te zeggen. Natuurlijk is kwaliteit belangrijk, maar is het ook niet logisch dat koffieboeren hun levensonderhoud willen garanderen – zeker met de huidige klimaatcrisis, die de productie toch al zo onzeker maakt?
Een van de redenen dat Colombia zo’n groot koffieproducerend land is, is omdat de ligging perfect is voor koffieproductie. Het ligt centraal in de koffiegordel: precies tussen de Kreeftskeerkring en Steenbokskeerkring en vlak bij de Evenaar. In dit gebied is veel gebergte, veel vocht en veel warmte, en dat zijn de allerbeste omstandigheden voor de groei van koffiebonen. De ligging van het land is ook . Het is het enige land in Zuid-Amerika dat zowel aan de Atlantische Oceaan als aan de Stille Oceaan havens heeft. Wist je dat het economische belang van koffie zo groot is in Colombia, dat álle voertuigen die het land binnenkomen ontsmet moeten worden om bacteriën tegen te houden? Heftig!
In Colombia is de Arabicaboon de ‘hoofd-koffieboon’. Je zult dus nergens plantages vinden die Robustabonen verbouwen. Wat je wel vindt, zijn verschillende koffievariëteiten. De Typica, Caturra en Castillo komen het vaakst voor, maar je vindt er ook de Bourbon-, Tabi-, Colombia- en Maragogipe-variëteit.
De koffieproducenten in Colombia passen de gewassen methode toe als verwerkingsmethode voor hun koffie. Dat betekent kortgezegd dat er een fermentatieproces in gang wordt gezet om de koffiebonen te verwerken. Hoe lang dat fermentatieproces duurt, is uiteindelijk van invloed op de smaak van de koffie.
Colombia heeft meerdere duidelijk gedefinieerde . Die regio’s zijn geografisch (en dus niet politiek) bepaald, wat betekent dat koffievariëteiten uit een bepaalde regio gemeenschappelijke smaakkenmerken kunnen hebben. Dit zijn de bekendste en grootste koffieproducerende regio’s.
In de regio Cauca groeien de koffieplanten voornamelijk in de gemeenten Inza en rondom de stad Popayán. Het klimaat in deze regio is heel stabiel: het hele jaar is het warm en vochtig, op het regenseizoen tussen oktober en december na. Dan valt er – je verwacht het niet – veel regen. Het gunstige klimaat, de vruchtbare vulkanische bodem en het bergachtige gebied maken dat Cauca een heel betrouwbaar gebied is voor de productie van koffie. Maar liefst 8% van de totale koffieproductie in Colombia wordt in deze regio geproduceerd.
Hoogtemeters van dit gebied: 1700 meter – 2000 meter
Oogst: maart tot juni (eerste oogst) en november tot december (tweede oogst)
Variëteiten: 21% Typica, 64% Caturra, 15% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: citrus, zoet, bloemig
De Valle de Cauca is een van de meest vruchtbare gebieden van het hele land. Het ligt middenin het Andesgebergte en er loopt een rivier doorheen: de Cauca-rivier. De koffie wordt geproduceerd op 75.800 hectare grond, op 26.000 verschillende kleine boerderijen die worden gerund door 23.000 verschillende families.
Hoogtemeters van dit gebied: 1450 meter – 2000 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst) en maart tot juni (tweede oogst)
Variëteiten: 16% Typica, 62% Caturra, 22% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: fruitig, kruidig
Nariño is de zuidelijkste koffieregio van Colombia. Dit gebied ligt erg hoog, waardoor het soms lastig is om koffie te produceren. Toch maakt het klimaat veel goed. Er zijn ongeveer 40.000 koffieproducenten actief, waarvan de meeste minder dan 2 hectare grond bezitten. Sterker nog, de gemiddelde grootte van de koffieplantages in deze regio is minder dan 1 hectare. 3% van de geproduceerde koffie in Colombia is afkomstig van Nariño.
Hoogte: 1500 meter – 2300 meter
Oogst: april tot juni
Variëteiten: 54% Typica, 29% Caturra, 17% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: citrus, zoet
Santander is een van de eerste regio’s in Colombia waar koffie werd geproduceerd voor export. Het gebied ligt minder hoog dan andere Colombiaanse regio’s waar koffie wordt verbouwd. Mooi feit: een groot deel van de verbouwde koffie uit deze regio is gecertificeerd door de Rainforest Alliance, een internationale non-profit organisatie die zich inzet voor een betere toekomst voor mens en natuur. Het is een prachtig gebied met een hoge biodiversiteit. Ongeveer 9% van de totale hoeveelheid verbouwde koffie in Colombia komt uit deze regio.
Hoogte: 1200 meter – 1700 meter
Oogst: september tot december
Variëteiten: 15% Typica, 32% Caturra, 53% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: zacht, aards, tabak
Huila is een gebied met een hele goede bodem en ligging voor koffieplantages. Sommige koffie-experts noemen het zelfs het beste gebied voor de groei van koffieplanten. Niet voor niets vindt maar liefst 12% van de totale koffieproductie in Colombia plaats in deze regio. 70.000 actieve koffieboeren verzorgen de productie in dit gebied; zij bezitten met z’n allen meer dan 16.000 hectare aan land.
Hoogte: 1250 meter – 2000 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst), april tot mei (tweede oogst)
Variëteiten: 11% Typica, 75% Caturra, 14% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: zoet, wijnachtig
Tolima is een gebied waar vooral op kleinschalig niveau kwaliteitskoffie wordt geproduceerd. Het is er niet erg veilig: de regio heeft jarenlang het geweld van de communistische rebellen van de FARC moeten doorstaan. Daardoor is het ook moeilijk om het gebied te bereiken. Toch komt maar liefst 12% van de totale koffieproductie in Colombia uit deze regio.
Hoogte: 1200 meter – 1900 meter
Oogst: maart tot juni (eerste oogst), oktober tot december (tweede oogst)
Variëteiten: 9% Typica, 74% Caturra, 17% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: citrus, zoet, fruitig
Quindio ligt ten westen van de stad Bogotá. Er is een gigantisch hoge werkeloosheid in dit gebied, waardoor het grootste deel van de werken zich richt op de koffie-industrie. Toch zitten er in deze regio ook veel risico’s aan het verbouwen van koffie. Het gebied heeft namelijk veel last van de klimaatverandering en van allerlei ziektes die rondzwerven. Een leuker detail: in deze regio ligt het National Coffee Park, een themapark dat helemaal gebaseerd is op koffie. Gaaf!
Hoogte: 1400 meter – 2000 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst), april tot mei (tweede oogst)
Variëteiten: 15% Typica, 32% Caturra, 53% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: fruitig, kruidig
Net als in Quindio werkt het grootste gedeelte van de bevolking van Risaralda in de koffie-industrie. De hoofdstad van Risaralda is een soort transportpunt voor vervoer naar Caldas en Quindio, de regio’s in de buurt. Grappig: het wegennetwerk tussen deze 3 regio’s wordt de Autopista del Café genoemd, oftewel de Coffee Highway.
Hoogte: 1300 meter – 1650 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst), april tot mei (tweede oogst)
Variëteiten: 6% Typica, 59% Caturra, 35% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: fruitig, kruidig
De regio Caldas vormt samen met Quindio en Riseralda de ‘Koffiedriehoek’. In die driehoek wordt het grootste gedeelte van de totale Colombiaanse koffie geproduceerd. Ooit was dit het gebied waar (volgens kenners) de allerbeste koffie werd verbouwd, maar tegenwoordig is er veel concurrentie van andere regio’s. In deze regio ligt ook het Cenicafé: een nationaal onderzoeksinstituut voor koffie. Hier worden alle aspecten rondom koffie en koffieproductie onderzocht.
Hoogte: 1300 meter – 1800 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst), april tot mei (tweede oogst)
Variëteiten: 8% Typica, 57% Caturra, 35% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: fruitig, kruidig
Deze regio is de geboorteplaats van de Colombiaanse koffie. Hier is het ooit allemaal begonnen! Er wordt op maar liefst 128.000 hectare koffie geproduceerd; geen enkele andere regio produceert zoveel koffie. De productie wordt gedaan door grotere coffee estates en coöperaties van kleinere producenten.
Hoogte: 1300 meter – 2200 meter
Oogst: september tot december (eerste oogst), april tot mei (tweede oogst)
Variëteiten: 6% Typica, 59% Caturra, 35% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: citrus, zoet
Deze regio ligt om de stad Bogotá heen. Dit was de tweede Colombiaanse regio waar koffie werd geproduceerd voor export. In de piekjaren, in de tijd van de Tweede Wereldoorlog, werd in deze regio 10% van de totale koffieproductie gedaan. Dat cijfer is tegenwoordig niet meer zo hoog. Nog steeds vind je hier coffee estates met meer dan 1 miljoen (!) koffieplanten.
Hoogte: 1400 meter – 1800 meter
Oogst: maart tot juni (eerste oogst), oktober tot december (tweede oogst)
Variëteiten: 35% Typica, 34% Caturra, 31% Castillo
Smaaktonen koffiebonen: voornamelijk citrustonen
Wist je dat…
De Federación Nacional de Cafeteros de Colombia (FNC) is een organisatie die betrokken is bij de export en promotie van Colombiaanse koffie. Ze zijn voornamelijk betrokken bij de marketing, productie en financiële kant van Colombiaanse koffie. Daarnaast ondersteunen ze allerlei coffee-growing communities en helpen ze een handje bij de bevordering van de sociale en fysieke infrastructuur.
Colombia heeft een perfecte ligging voor de productie van koffie. Het ligt middenin de koffiegordel, tussen de Kreeftskeerkring en de Steenbokskeerkring en dicht bij de evenaar. In dit gebied is het vochtig, warm en hooggelegen: perfect voor koffieproductie.
De ‘hoofd-koffieboon’ in Colombia is de Arabicaboon. Er zijn daarnaast veel koffievariëteiten, zoals de Typica-, Caturra-, Castillo-, Bourbon-, Tabi-, Colombia- en Maragogipe-variëteit.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De 1Zpresso X-Pro S is het instapmodel handmolen van 1Zpresso die geschikt is voor zowel filter als espresso. Een prima molen voor de beginnende thuisbarista.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De Clever Dripper 500ml Large is de grootste variant. Geschikt voor 2 tot 4 kopjes. En een van de eenvoudigste zetmethodes.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.
