
Bijna iedere dag drinken we wel een kopje koffie. De meerderheid van de koffiedrinkers in Nederland drinkt nog steeds koffie uit de supermarkt, koffie-automaat langs de snelweg, pads en de ‘goedkopere’ koffiebonen. De prijzen van deze industriële koffies worden bepaald op de beurs in New York of London. Wist jij dat?
De wereldhandel in koffie staat ver van het fysieke product. Zo wordt aan de andere kant van de wereld bepaalt wat een koffieboer krijgt voor zijn product. In New York staan er mannen en vrouwen te schreeuwen en te onderhandelen op de beurs over de prijzen van koffies. Dit wordt ook wel de C-prijs genoemd.
Zoals met elke andere handelswaar, wordt groene arabicakoffie verhandeld op een beurs. In dit geval is dat de Intercontinental Exchange (ICE) in New York City. De wereldhandel van robustakoffie vindt in London plaats.
Groene koffiebonen worden verhandeld per partij van 37.500 pound, precies de capaciteit van een zeecontainer.
Grondstoffen die op ICE zijn genoteerd worden vaak verhandeld via termijncontracten en opties. Het is een ‘financieel instrument’, dat een levering of ontvangst van een grondstof tegen een vooraf bepaalde prijs op een vooral bepaalde datum wordt gegarandeerd.
De c-prijs is gebaseerd op vraag en aanbod. Stijgt de vraag of daalt het aanbod, dan stijgt de c-prijs. Daalt de vraag en stijgt het aanbod, dan daalt de C-prijs.
De beursspeculanten, de mensen op de beurs in New York, spelen een spelletje om zo gunstig mogelijk te verkopen of te kopen, zodat zij er uiteindelijk veel geld aan verdienen. Het zijn anonieme mensen die niet eens weten hoe een koffiebes eruitziet, laat staan waar koffie groeit en wat de productiekosten zijn voor een koffieboer.
Daarnaast wordt de wereldkoffiemarkt ook gedomineerd door ‘traders’ oftwel ‘multinationals’. De bekendste zijn Neumann Kaffee Gruppe, JAB en Nestlé. De allergrootste is Neumann, die in zijn eentje 10% van alle groene bonen ter wereld verhandelt. De vijf grootste traders zijn smen goed voor ongeveer een derde van de totale markt.
Het gemiddelde verloop van de C-prijs van de afgelopen 10 jaar:
Wie bepaalt de prijs van koffie?
Talloze factoren die van invloed kunnen zijn op de oogst van koffie zijn belangrijk voor de vraag en aanbod van koffie. Om een voorbeeld te noemen zijn er abnormale weersomstandigheden waarmee rekening gehouden dient te worden. Of een oogst dat is mislukt door een koffieziekte op de plantage. Zelfs politieke ontwikkelingen uit land van herkomst kunnen invloed hebben op de C-prijs.
De belangrijkste misverstanden van de C-prijs met gevolgen voor de koffieboer zijn:
De koffieboeren leiden vaker verlies door de vastgestelde C-prijs. Er wordt namelijk niet gekeken naar het bedrijfsmodel en de productiekosten van koffie, maar naar vraag en aanbod. Als je koffieboer beslist zijn koffie vandaag te verkopen, en de C-prijs is op dat moment laag, heeft de koffieboer ‘pech’.
Ja, gelukkig wel! Een van de bekendste is direct trade. Dit zie je vooral terug in de specialty koffie wereld. Een koffiebrander heeft rechtstreeks contact met een koffieboer en onderhandeld over de prijs en hoeveelheid. De beweegredenen zijn transparantie, kwaliteit en een betere prijs voor de boer.
Lees ook:
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.