Laten we deze blog eens beginnen met een klein quizvraagje. Weet jij in welke van onderstaande koffiesoorten de meeste cafeïne zit?
A) Filterkoffie (Lungo/Americano, 160 ml)
B) Espresso (50 ml)
C) Cappuccino (185 ml)
Denk jij dat het antwoord B is? Je bent niet de enige. Veel mensen denken dat een klein kopje espresso extra veel cafeïne bevat en dus heel sterk is. Daarom kiezen mensen die een energyboost nodig hebben vaak voor een espresso. Maar dat een espresso extra veel cafeïne bevat, is een fabel! In een espresso van 50 ml zit namelijk 65 milligram cafeïne, terwijl in een kop filterkoffie van 125 ml 85 milligram cafeïne zit. Een cappuccino bestaat daarentegen uit espresso waar gestoomde melk en melkschuim in gelijke delen aan wordt toegevoegd. Zet je jouw cappuccino met twee espresso’s? Dan zal jouw cappuccino meer cafeïne bevatten dan een filterkoffie. Het antwoord hangt dus een beetje van bepaalde keuzes af, maar is in dit geval dus niet espresso.
Om te begrijpen waarom er minder cafeïne in een espresso zit dan in een kop filterkoffie, moet je eerst weten hoe een espresso en een filterkoffie precies wordt gezet. Een espresso maak je door een kleine hoeveelheid water, vaak rond de 30 milliliter, onder hoge druk door versgemalen koffiebonen te persen. Dat persen gaat erg snel, waardoor het contact tussen het water en de koffie heel kort is. Daardoor vindt er minder extractie plaats en precies dát maakt dat er in espresso maar weinig cafeïne zit.
Zet je een Lungo- of Americano-filterkoffie, dan gebruik je meer water én is de koffie lang met het water in contact. Dit zorgt ervoor dat er dus voor dat er in een filterkoffie van 125 milliliter veel meer cafeïne zit.
Maar: alles heeft te maken met verhoudingen! Want zet je bijvoorbeeld 100 milliliter filterkoffie en 100 milliliter espresso, dan is de cafeïnedichtheid van espresso veel hoger. Je zit dan al op ruim 200 milligram cafeïne. Hoeveelheden van 100 milliliter espresso komen alleen niet zo vaak voor. Ten minste, niet om zo ‘puur’ op te drinken. Daarom kun je ervan uitgaan dat je, in vergelijking met een normale filterkoffie, minder cafeïne binnenkrijgt als je een espresso drinkt.
Dat heeft alles te maken met de verhouding water en koffie. Voor het zetten van een espresso wordt, in vergelijking met een filterkoffie, veel minder water gebruikt. Er zit dus veel koffie en weinig water in een espresso. Dat maakt dat de koffiesmaak heel goed naar voren komt en zelfs bitter smaakt. De sterke smaak ontstaat ook doordat het water met hoge druk door de gemalen koffiebonen gaat. Espresso betekent niet voor niets ‘uitdrukken’ of ‘uitpersen’.
Een Lungo- of Americano-filterkoffie bevat naar verhouding dus meer water dan een espresso. Bij een Lungo wordt het water namelijk door een espresso getrokken tijdens het zetten, en bij een Americano wordt er water aan een espresso toegevoegd. Daardoor smaakt een Lungo of Americano minder bitter dan een espresso.
Belangrijk is om te onthouden dat de bitterheid van koffie niet altijd te maken heeft met de hoeveelheid cafeïne. Daarvoor moet je dus kijken naar de zetmethode, branding en extractie.
Koffiespecialiteiten bevatten in de basis vaak een enkele espresso. Daar wordt vervolgens melk (en eventueel melkschuim) aan toegevoegd. De toevoeging van melk zorgt er niet voor dat de hoeveelheid cafeïne in de koffiespecialiteit afneemt. Dat wordt echter wel vaak gedacht – alsof de melk een soort verdunmiddel is voor de cafeïne. Omdat koffiespecialiteiten dus gebaseerd zijn op een enkele espresso, kun je ervan uitgaan dat er in jouw latte macchiato, flat white of caffe latte evenveel cafeïne zit als in een espresso. Uiteraard zorgt de melk er wel voor dat jouw koffiespecialiteit niet zo bitter smaakt als de espresso zelf.
Zet je de koffiespecialiteit met twee espresso’s? Dan verdubbelt de hoeveelheid cafeïne uiteraard.
Conclusie: de hoeveelheid cafeïne heeft altijd te maken de hoeveelheid koffie die je zet. Maar wil je echt een energyboost en zou je moeten kiezen tussen een enkele espresso of een normale filterkoffie, dan is de filterkoffie dus de beste keuze.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De Clever Dripper 500ml Large is de grootste variant. Geschikt voor 2 tot 4 kopjes. En een van de eenvoudigste zetmethodes.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
De allernieuwste versie van de AeroPress; de AeroPress Clear. Dezelfde gepatenteerde techniek, nu in een kristalhelder transparant jasje.
Sage The Barista Express is de eerste koffiemachine van Sage met ingebouwde bonenmaler, dosering en extractie. Perfect voor beginners en experts.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
De 1Zpresso X-Pro S is het instapmodel handmolen van 1Zpresso die geschikt is voor zowel filter als espresso. Een prima molen voor de beginnende thuisbarista.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.
