Koffie wordt vaak beschreven aan de hand van de kleur van de koffiebonen: light roast, medium roast of dark roast. Maar wat betekenen deze termen eigenlijk??
Elke groene koffieboon bezit zijn eigen smaken en aroma’s en het is de taak van de koffiebrander om dit pakket er het beste uit te halen. Koffie wordt gebrand in een machine, met daarin een draaiende ronde cilindertrommel. De koffiebrander kan onder andere invloed uitoefenen op de duur en de mate van verhitting, de kracht van luchtstroom en de draaisnelheid van de trommel. Dit noemen we een brandprofiel.
Tip: Bekijk de video van De Keuringsdienst van waarde over “de roast” (van 23 september 2021)
Door te spelen met verschillende brandprofielen ontwikkelt de koffiebrander een specifieke kwaliteit. Denk hierbij aan de kleur van de koffieboon, zuurgraad, aroma’s, body, zoetheid, geur en nasmaak. Het branden van koffie duurt gemiddeld tussen de 10 à 20 minuten. Hoe langer de koffie wordt geroosterd, hoe donkerder de kleur van de koffieboon. De koffiebrander moet het proces nauwgezet in de gaten houden. Een beetje te lang branden of een kleine afwijking in de temperatuur en de smaak van de koffie is gelijk anders.
De koffiebonen ontwikkelen zich in drie verschillende fasen. Eerst droog je de koffiebonen. Veel koffiebonen bevatten namelijk vocht. In deze droogfase veranderen de groene koffiebonen naar een gele kleur en kan het gaan ruiken naar gras of basmatirijst. Vervolgens krijgt de koffieboon een lichte bruine kleur en verandert de geur naar hooi of brood. Dit gebeurt vlak voor de eerste crack. Uiteindelijk begint het naar koffie te ruiken en vindt de eerste crack plaats. De eerste crack is een term die aanduidt dat de temperatuur in de koffieboon zo hoog is opgelopen dat de koffieboon een beetje openbreekt.
Je kunt de eerste crack vergelijken met popcorn. De maïs wordt zo heet dat het popt! ?
Pof! De koffieboon wordt steeds groter en neemt geen warmte meer op, maar stoot het juist af. Dit heet de Maillard reactie. We zijn aangekomen bij de tweede fasen van het branden, namelijk de ontwikkelingsfase. Dit is de belangrijkste fase voor de koffiebrander, waarbij geconcentreerd moeten worden gewerkt. De koffiebonen beginnen te karamelliseren, verandert snel van kleur, de zoetigheid komt in zicht en er komen bitters in het spel. De meeste koffiebranders zouden hier stoppen voor filterbranding. Voor een espressobranding moet je iets langer door branden.
De laatste fase van het branden is pyrolyse waarbij de smaken worden vernietigd en vervangen door bittere smaken. De koffiebonen kleuren donkerbruin tot zwart en vertonen olie aan de oppervlakte. Tegelijkertijd verlaagt dit het cafeïne gehalte.
Deze foto’s zijn gemaakt bij Lucifer Coffee Roasters in Eindhoven tijdens mijn koffiemarathon in september 2019.
Koffiebonen zijn een commodity. Ofwel, veel huishoudens in Nederland hebben het gewoon nodig. Het raakt op en zonder er echt over na te denken zet je het op je boodschappenlijstje en koop je nieuwe koffie. Uit ons onderzoek blijkt dat 44% koffie koopt in de supermarkt. Er is een breed aanbod aan koffie in de supermarkt: Cups, pads, gemalen filterkoffie of hele koffiebonen met light, medium en dark roast. Waar ben jij fan van?
Light Roast
Light Roast zijn koffiebonen met een licht bruine kleur. Bovendien hebben deze bonen geen olielaagje op het oppervlakte. Het geeft subtiele smaken waar men vooral fruitige tonen in de koffie proeft. Perfect om te drinken als filterkoffie, oftewel slow coffee.
Light Roast koffie is de nieuwe standaard als je het eenmaal durft te proeven!
Medium Roast
Het verschil tussen light roast en medium roast koffiebonen is dat deze iets langer zijn gebrand en een donkerdere kleur hebben. Doordat de koffiebonen iets langer worden geroosterd krijgen ze meer aroma’s en een vollere body. Het bittere en de karaktereigenschappen proef in je deze koffiebonen. Zowel voor espresso als voor of filterkoffie prima om te drinken.
Dark Roast
Een dark roast heeft zo’n donkere kleur dat je twijfelt of het koffiebonen of chocolaatjes zijn. Je ziet een olielaagje en de koffiebonen voelen plakkerig aan. Ze ruiken niet meer naar koffie, en ze zijn zolang geroosterd (óf eigenlijk verbrand!) dat de karaktereigenschappen verdwenen zijn. Donkere of zwarte koffiebonen geven misschien een stabiele volle smaak omdat we nog steeds gewend zijn aan bittere koffie smaak. Je kunt deze koffiebonen drinken als espresso of met melkvarianten (zodat het de bitters een beetje maskeert).
Donker gebrande koffiebonen bevatten minder cafeïne dan lichter gebrande koffiebonen.
Deze foto’s zijn gemaakt bij Boot Koffie in Baarn tijdens mijn koffiemarathon in september 2019.
Voor het zetten van een espresso kun je het beste medium gebrande koffiebonen kopen. De beste espressobonen zijn ietsjes hoger in bitterheid en hebben een vollere body. Je kunt het beste koffiebonen kopen bij een lokale koffiebranderij, een koffiebar of via onze eigen Koffiebox.
Voor het zetten van een filterkoffie kun je het beste licht gebrande koffiebonen kopen. In het brandingsproces van deze koffiebonen zijn de natuurlijke smaken van koffie beter te proeven. Je kunt het beste koffiebonen kopen bij een lokale koffiebranderij, een koffiebar of via onze eigen Koffiebox.
De kwaliteit van de koffiebonen neemt toe. Dit geldt overigens vooral in de specialty coffee. De koffieboeren krijgen steeds meer kennis over de koffiebonen en de manier van processing, meer financiële middelen om de koffiebonen beter te produceren en te verwerken en staan vaker direct in contact met koffiebranders zoals Boot Koffie en Bocca Coffee. Ook hoeven de koffiebranders geen slechte smaken meer te verbergen, waardoor er steeds lichter gebrand kan worden.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
De Clever Dripper 500ml Large is de grootste variant. Geschikt voor 2 tot 4 kopjes. En een van de eenvoudigste zetmethodes.
De 1Zpresso X-Pro S is het instapmodel handmolen van 1Zpresso die geschikt is voor zowel filter als espresso. Een prima molen voor de beginnende thuisbarista.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.
