
Geen tijd. Te druk. Nu even niet. We leven in een tijd waarin alles steeds sneller en sneller lijkt te gaan. Een tijd waarin we nauwelijks tijd voor onszelf hebben. Even stilstaan, leven in het nu en genieten van de kleine dingen in het leven. Gelukkig zie je trends als mindfulness en yoga steeds meer. Hierdoor worden we ons bewust van het nu en begrijpen we dat het belangrijk is bij sommige dingen wel even stil te staan. Die trend zet ook door in koffie. Voorheen ging het vaak om snelheid en gemak, helaas ten koste van kwaliteit. Tegenwoordig nemen we weer de tijd voor kwaliteit, pakken dat momentje en genieten van het proces om koffie te zetten. Kortom, we gingen van de alombekende snelfilter naar de opkomende slow coffee.
In essentie betekent slow coffee, koffie die langer de tijd nodig heeft om te zetten. Dus geen volautomaten en espressomachines, maar zelf koffie zetten met de hand. Vaak wordt slow coffee (of slow koffie) gezet met een koffiemaker in combinatie met een (papieren) filter. Denk daarbij aan een Kalita, Chemex, AeroPress of een Hario V60 en de meer traditionele koffiezetmethodes als een percolator of cafètiere. Ook filterzetapparaten horen bij slow coffee, zoals de bekende Moccamaster. Vandaar dat slow coffee vaak filterkoffie wordt genoemd. Naast de extra tijd en de juiste apparatuur die je nodig hebt om slow coffee te maken, heb je met bij het maken van slow coffee controle over ieder onderdeel van het brouwproces. Van de keuze van de koffiebonen tot de maalgraad en hoeveelheid water die je gebruikt. Juist dat maakt slow coffee, naast dat het ontzettend lekker is, ook ontzettend leuk om mee te experimenteren.
Een AeroPress, Chemex en Kalita.
Omdat je dus zelf volledige controle hebt over alle onderdelen tijdens het brouwproces, smaakt slow coffee vaak verfijnder dan koffie uit een volautomaat. Zo komen zoete of zure smaken veel beter tot hun recht in slow coffee, terwijl je die vaak helemaal niet kunt herkennen in snelfilterkoffie of koffie gezet met een volautomaat. Daarnaast kun je spelen met alle onderdelen die van invloed zijn op de smaak van de koffie, om zo het juiste recept te maken voor de koffie die het beste bij jou past.
Lees ook:
Koffie vindt haar oorsprong ergens in de 15e eeuw en kwam pas in de 16e eeuw naar Europa. Door de jaren heen zijn we steeds efficiënter en sneller koffie gaan zetten. Helaas dus vaak ten koste van kwaliteit. Het ging vaak niet meer om hoe de koffie smaakte, maar meer om het feit dat je lichaam en brein cafeïne nodig hadden om te functioneren. Door technologische ontwikkelingen ging dat sneller en gemakkelijker, denk bijvoorbeeld maar aan de introductie van de Senseo in 2001. Apparaat aan, water bijvullen, koffiepad erin, op een knopje drukken en binnen een paar seconden een “vers” kopje koffie. Althans, dat dacht je, want die koffie zat al maandenlang in die pad. En dat proef je. Goede koffie zetten kost namelijk tijd. Zie het proces vooral als therapie. Even afremmen, onthaasten en genieten van het brouwproces. De geuren, de handelingen en uiteindelijk de voldoening na die eerste slok.
Het zetten van slow coffee is niet moeilijk, maar je hebt wel het een en ander nodig om te kunnen beginnen. Ongeacht de zetmethode die je kiest, heb je de volgende dingen nodig om slow koffie te zetten:
Daarnaast is het zetten of maken van slow koffie afhankelijk van de gebruikte zetmethode. In principe gelden de volgende stappen:
V60 – Koffie zetmethode
Iedere zetmethode heeft natuurlijk zijn eigen specifieke stappen om de lekkerste slow koffie te kunnen maken. Hieronder een aantal van onze favoriete zetmethodes.
Slow coffee maken met een Chemex is simpel. De verhouding koffie/water die we vaak gebruiken bij de Chemex is 26 gram koffie op 500 ml water. Door de unieke samenstelling van de Chemex filters en de conische vorm van de Chemex vindt extractie plaats na het opgieten van het water op de gemalen koffie.
Lees hier meer over slow koffie zetten met de Chemex.
De Hario V60 lijkt veel op een Chemex en slow koffie zetten gebeurt op een vrijwel zelfde manier. De verhouding gemalen koffie en water die wij gebruiken is 16 gram koffie op 250 ml water. Slow coffee maken op een Hario V60 gaat vaak sneller dan op een Chemex. Vooral ook omdat een Hario V60 kleiner is en je er dus per batch minder koffie mee kunt brouwen.
Lees hier meer over slow koffie zetten met de Hario V60.
Ook zetten we regelmatig slow coffee met een Kalita Wave. Deze zetmethode lijkt op de Hario V60 en de Chemex, echter in plaats van de conische vorm heeft de Kalita een platte bodem, waardoor het water langer en evenrediger in contact komt met de gemalen koffie. Dat geeft weer heel andere smaken aan de koffie. Lees hier meer over slow koffie zetten met de Kalita Wave.
Een van de meest veelzijdige zetmethodes voor slow coffee of filterkoffie is de AeroPress. Naast spelen met de hoeveelheid koffie, maalgraad en hoeveelheid water, kun je ook nog eens spelen met de wijze waarop je slow coffee maakt, namelijk standaard of inverted. Er worden zelfs jaarlijks nationale en internationale AeroPress kampioenschappen gehouden. Imiddels hebben we een groot aantal recepten van deelnemers verzamelend op onze recepten pagina.
Meer of slow koffie zetten met de AeroPress lees je hier.
AeroPress Coffee Maker
Uiteraard heeft slow coffee niet alleen voordelen ten opzichte van snelfilterkoffie, koffie uit een padmachine of een volautomaat. Een vaak gehoord argument is gemak. Je bent zo gewend aan je volautomaat, dat je er niet eens over nadenkt om meer tijd te besteden aan het maken van slow koffie. Laat staan het aanschaffen van de benodigde apparatuur. Daarnaast merken we dat mensen koffie nog niet echt zien als iets wat ze proeven, maar gewoonweg drinken. Ons advies, vooral wanneer je specialty coffee drinkt, durf te proeven! Durf je smaakpalet te verbreden, je zintuigen te prikkelen, bewust stil te staan bij wat je proeft, wanneer je koffie drinkt. Pas dan zul je ontdekken en waarderen wat koffie te bieden heeft. Het is niet alleen bitter en sterk, maar slow coffee (zeker in combinatie met specialty coffee) heeft vaak ook veel zoete en zure tonen. Dat haal je gewoonweg niet uit snelfilterkoffie.
Hieronder de voordelen en nadelen van slow koffie op een rijtje:
Voordelen | Nadelen |
Je haalt veel meer smaak uit de koffie. | Het kost meer tijd. |
Je hebt een momentje voor jezelf. | Je hebt kennis nodig om slow coffee te kunnen maken. |
Je maakt indruk op je vrienden. | Iedere kop kan anders smaken. |
Nee, slow coffee bevat doorgaans meer cafeïne dan espresso. Je zou verwachten dat het andersom zou zijn, maar dat komt doordat een espresso meer geconcentreerd is en je daardoor de koffie veel beter proeft. Espresso bevat ongeveer 65 mg cafeïne per kop, terwijl filterkoffie (of slow coffee) ongeveer 85 mg per kop bevat. Zo’n 30% meer dus.
De juiste slow coffee verhoudingen hangen sterk af van de gebruikte zetmethode. Bij een Hario V60 gebruik je 16 gram koffie op 250 ml water, bij een Chemex gebruik je 26 gram koffie op 500 ml water. Een AeroPress kun je zelfs al maken met 30 gram koffie op 220 ml water.
De precieze oorsprong is niet bekend, maar slow coffee komt wel voort uit de third wave coffee. Dat is de trend van de specialty coffee en de vele gespecialiseerde koffiebars die specialty coffee verkopen. Wereldwijd lijkt de slow coffee trend zijn oorsprong te vinden in Zuid-Afrika en Australië, vervolgens naar Canada en Amerika en pas later in Nederland.
Dat wil jij toch ook? Lekker makkelijk! Twee keer per maand onze nieuwsbrief in je inbox. Met tips voor nieuwe koffiebars, exclusieve winacties en de lekkerste koffie recepten.