In maart 2020 ontving ik het boek De prijs van mijn koffie van Bregje Deben & Demian van der Reijden. Het boek gaat over de geschiedenis van, de handel in en de duurzame toekomst van koffie. Na het lezen van dit boek werd ik nieuwsgierig naar het verhaal achter dit boek. Wie zijn Bregje & Demian? Waarom hebben zij dit boek geschreven? En wat is hen ultieme doel voor een duurzame toekomst van koffie? Deze vragen stelde ik hen in een interview.
Bregje Deben is mede-eigenaar van De Koffieschool. Het doorgeven van kennis over koffie aan koffieliefhebbers én koffieprofessionals, doet ze samen met haar man Joost Leopold in Utrecht. Demian van der Reijden is journalist voor Misset Horeca sinds 2007 en vanaf 2012 schrijft hij veel over koffie. Daarnaast is hij ook in zijn vrije tijd vaak bezig met interessante projecten, waaronder het schrijven van dit boek.
Bregje Deben: De prijs van mijn koffie gaat over de letterlijke prijs van een kop koffie, over de prijs die een boer krijgt voor zijn koffiebonen en ook over de tol die wordt betaald om ”ons dagelijkse kopje koffie” te kunnen produceren. Je leert waar koffie vandaan komt, hoe het groeit, welke klimaatveranderingen er spelen, waar koffie wordt verhandeld en hoe laag de kostprijs daadwerkelijk is.
Bregje Deben: Er zijn veel wetenschappelijke artikelen geschreven over de duurzaamheid van koffie en vaak worden er trainingen gegeven aan koffieprofessionals, alleen deze informatie is niet voor iedereen beschikbaar. Ik vind dat iedereen, die van koffie houdt, moet weten hoe het met de koffiesector gaat. En om die kennis te delen is het idee ontstaan om dit boek te gaan schrijven.
”Onze kracht ligt in het delen van kennis”
Demian van der Reijden: Tijdens een reis naar een koffieplantage in Ethiopië, samen met Joost Leopold, werd het duidelijk dat ik nog meer wilde schrijven over de herkomst van koffie. Toevallig vertelde Joost mij dat Bregje hierover al een prachtig idee had. Na de reis zijn wij samen gaan zitten en werd het meteen duidelijk: wij gaan samenwerken!
Met de hulp van experts, koffieboeren, barista’s en koffiebranders schetst het tweetal het gevaar van de toekomst van koffie. Aan het woord komen onder andere Barend Boot (Boot Koffie), Reinier van den Berg (weerman & klimaatondernemer) en Peter d’Angremond (Max Havelaar).
Demian van der Reijden: Dehab Bitewlign, een koffieboer uit Ethiopië, heeft bij mij het meeste indruk achter gelaten. Zij is iemand die, op het gebied van duurzaamheid, al heel ver gaat. Ook vertelde zij ons nog specifieke bedreigingen voor koffieboeren uit Ethiopië, waar wij nog niet over nagedacht hadden.
”Transparantie is een begrip wat je steeds vaker hoort”
Demian van der Reijden: Een gezicht geven aan een koffieboer aan deze kant van de keten. Dehab is een van de eerste die aangeeft dit te waarderen en zelf ook een gezicht wilt zien vanaf de andere kant. Wie brandt mijn koffie en wie drinkt mijn koffie?
Bregje Deben: Ik vind het moeilijk om te zeggen welk interview mij het meest is bijgebleven, omdat het geheel heel mooi en divers is. In essentie hebben alle mensen dezelfde oproep dat er iets moet veranderen. Je merkt dat de neuzen dezelfde kant op staan, alleen in de werkelijkheid werken we nog niet zo samen.
Bregje Deben: Eigenaren van koffiebars moeten zich meer bewust worden waar hen koffie vandaan komt. Vraag eens aan je brander waar je koffie vandaan komt? Vraag eens wat de koffieboer hiervoor heeft gekregen? Zijn er projecten die hier spelen? Op het moment dat je zulke vragen gaat stellen, dan zal de brander hierover ook moeten nadenken. Uiteindelijk kun je dit als een olievlek terug laten rollen in de koffieketen en krijgt de koffieboer een gezicht.
Demian van der Reijden: Uiteindelijk gaat het om de persoon die de koffie drinkt. Vertel het verhaal door over waar de koffie vandaan komt aan je gasten. Zij leren iets over koffie en zullen wellicht een bewustere keuze maken als ze bijvoorbeeld koffie kopen in de supermarkt.
Juist de barista, de ondernemer of de koffiezaak zit op een pivotpoint die de kennis van mensen over koffie kan vergroten.
Bregje Deben: Daarnaast zijn er een heleboel dingen die je ter plekke kunt doen. Zoals het recyclen van je koffiedik bijvoorbeeld. Een ander voorbeeld is het werken met alleen to-go bekers die je kunt inwisselen voor statiegeld. En stop met de wegwerpbekers.
In het boek staan 25 vragen om te stellen aan je barista of brander. Achter iedere koffie schuilt een verhaal, en al helemaal in de specialty coffee. Vaak zijn de mensen die hier werken wel eens op een koffieplantage geweest of hebben ze de koffieboer ontmoet. Als we aan deze kant van de keten vragen stellen, werkt dat door terug de keten in.
Demian van der Reijden: De consument speelt zeker een cruciale rol, maar zij kunnen alleen volgen in wat de andere partijen in de koffieketen daarvoor doen. De consument kan moeilijk zelf een beslissing nemen om een dubbeltje extra te betalen voor de koffieboer. Dus de rol van de consument kan alleen worden uitgevoerd als de schakels daarvoor ook committeren en beloven dat het extra dubbeltje wat jij betaalt naar de koffieboer gaat.
Stel vragen en koop bewust.
Bregje Deben: De rol van de consument is een aanjager. Stel vragen en koop bewust. Als steeds meer mensen dit gaan doen, wordt de vraag groter naar transparantie en eerlijke koffie en zal er uiteindelijk gereageerd worden in de koffiesector.
Demian van der Reijden: Het gaat uiteindelijk om houding, interesse en behoefte om iets te doen voor de wereld. Je wint niks met mensen die voor zo’n laag mogelijke prijs een acceptabel kopje koffie willen drinken.
Demian van der Reijden: Er gebeurt gelukkig al heel veel op het gebied van duurzaamheid in de koffiesector. Er zijn veel partijen die hun steentje bijdragen. Alleen wat je wel ziet, is dat de partijen relatief klein zijn. Terwijl die mensen juist de grootste stappen zetten voor een betere prijs voor de koffieboer. Het gaat echter pas impact hebben als ook de grote jongens (Starbucks, JDE Douwe Egberts, Neumann Kaffee Group) mee gaan doen in plaats van een beetje greenwashing van hun duurzaamheidsverhaal.
Maak het niet te groot voor jezelf,
want iedere kleine stap is al een stap.
De Hario V60 Drip Kettle Buono is de ideale waterketel voor filterkoffie. Geschikt voor vrijwel iedere warmtebron. Perfect voor de beginner.
De Acaia Lunar, hetzelfde strakke en stijlvolle ontwerp, maar nu in een kleiner en compacter formaat. Verkrijgbaar in Zwart, Zilver of Wit.
Deze Hario V60 dripper is uitgevoerd in glas en afgewerkt met een zwart plastic voet en houder. Maat 02, dus geschikt voor 2-4 kopjes.
De Chemex Classic Koffiemaker 6 kops is de meest populaire variant. Perfect voor 4 tot 6 koppen koffie per keer.
Verse filterkoffie met één duw! De AeroPress Coffee Maker is de ideale filter zetmethode voor thuis. Geschikt voor 1 tot 2 kopjes per keer.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een American Cherry kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
De Fellow Stagg EKG is dé perfecte elektrische waterketel voor iedere (thuis)barista. Tot op de graad nauwkeurig. En in maagdelijk wit.
De 1Zpresso JX-Pro handmolen is geschikt voor zowel filterkoffie als espresso. De molen is 12.5 micron per klik af te stellen.
De allernieuwste versie van de AeroPress; de AeroPress Clear. Dezelfde gepatenteerde techniek, nu in een kristalhelder transparant jasje.
De Moccamaster KBG Select doet door z'n retro looks denken aan een oldschool koffiezetapparaat. De smaak van de koffie is echter van topklasse.
De Clever Dripper 500ml Large is de grote variant. Geschikt voor 2 - 4 kopjes. Een van de eenvoudigste zetmethodes. In grijs, sepia of transparante kleur.
Sage The Barista Express is de eerste koffiemachine van Sage met ingebouwde bonenmaler, dosering en extractie. Perfect voor beginners en experts.
De 1Zpresso X-Pro S is het instapmodel handmolen van 1Zpresso die geschikt is voor zowel filter als espresso. Een prima molen voor de beginnende thuisbarista.
De nieuwste Comandante C40 MK4 Nitro Blade handmolen, in een Liquid Amber kleur. Standaard geleverd met een glazen en een plastic potje.
